ई. तुलसी शाही
२५ वर्षको उमेरमा शारिरीक रुपमा फिट र मानसिक रुपमा सक्षम युवा कालिकोट जिल्लालाई जुम्ला जिल्लाबाट विभाजन गरी कालिकोट जिल्लाको सिर्जना गर्न सफल व्यक्तित्व ”श्री दीपबहादुर शाही”ज्यू कालिकोट जिल्लाको पहिलो जिल्ला सभापति बन्नुभयो । उहाँको सरलता, भ्रष्टाचाररहित सेवा गर्ने जनताप्रतिको लगाव र कडा परिश्रमले उहाँलाई राजाबाट त्रिशक्ति पट्टा उच्च, गोरखा दक्षिण बहु बिसेस्ट पदक लगायतका सर्वोच्च पुरस्कारबाट पुरस्कृत गरि पाँच पटक जिल्ला सभापतिको जिम्मेवारी सम्हाल्न सफल हुनुभयो ।

एकताका लक्का जवान र सपनाले भरिएका कालिकोट जिल्लाका संस्थापक पूर्व जिल्ला सभापति “श्री. दीपबहादुर शाही” अहिले ७७ वर्षको उमेरमा पनि कर्णाली, नेपालकै सबैभन्दा विपन्न दरामा जनताको सेवा गर्दै आउनु भएको छ । शाही कर्णालीका सिद्ध, इमान्दार, सादा जीवन उच्च विचार र सबैको भलो सोच्ने प्रिय नेताका रुपमा पनि चिनिनुहुन्छ। उहाँ हाल राप्रपा पार्टी कर्णाली प्रदेशको अध्यक्ष हुनुहुन्छ ।

उहाँको नेतृत्वमा उहाँले कालिकोटका सबै गाउँ विकास समितिमा हेल्थ पोष्ट बनाउनुभयाे । जसले बिरामीको उपचार र निःशुल्क औषधी वितरण गर्ने गरेको थियो । कुनै पनि बालबालिका शिक्षाविहीन नहोस् भनेर उहाँले ३० भन्दा बढी हाई स्कूल र पर्याप्त मध्य र प्राथमिक विद्यालय स्थापना गर्नुभयाे । यसले शिक्षण क्षेत्रमा धेरै जागिरहरू सिर्जना भयो । फलस्वरूप धेरै विद्यार्थीहरूले एसएलसी (फलामको ढोका) उत्तिर्ण गर्न थाले र विद्यार्थीहरू थप अध्ययनको लागि सुर्खेत, नेपालगञ्ज र काठमाडौं गए ।

जिल्ला समितिको नेतृत्वमा “श्री दीपबहादुर शाहीले” छोटो समयमै कालिकोटको विकास गर्ने लक्ष्य राख्नुभयो । त्यसैले उहाँले सन् १९८६ मा कोटवाडा विमानस्थल निर्माणका लागि १० लाख विनियोजन गरे र सोही वर्ष कर्णाली राजमार्गको सर्वेक्षण र अनुमानका लागि आदेश दिन राजा वीरेन्द्रलाई राजी गराउनुभयाे । कोटवाडा विमानस्थल कर्णाली क्षेत्रको कालिकोट जिल्लाको नरहरीनाथ गाउँपालिका  १ कोटवाडामा अवस्थित छ । कर्णाली राजमार्ग २३२ किलोमिटर नापिएको थियो ।

कालिकोट जिल्लाको जिल्ला सदरमुकाम खडाचक्रमा स्थापना गर्न सफल हुनुभयो । ताडीमा तिला बहुमुखी कलेजको स्थापना, कर्णाली राजमार्गको सर्वेक्षण र कोटबाडा विमानस्थलको सुरुवात जस्ता उल्लेखनीय कार्यहरु उहाँको राजनीतिक जीवनमा गर्नुभएकाे काम मध्ये केही हुन् । हालको मितिसम्म कोटबाडा विमानस्थल बाहेक सबै स्वास्थ्य चौकी, विद्यालय र सडकहरू सञ्चालनरत छन् ।

कोटवाडा विमानस्थल : यो विमानस्थल कालिकोट जिल्ला सदरमुकाम खडाचक्र नगरपालिकाबाट उत्तर पश्चिममा अवस्थित छ । यसको २१०० मिटरको उचाइ छ भने रनवेको आयाम ६४०*२० मिटर छ । आयोजना निर्माणमा हालसम्म साढे दुई करोड रुपैयाँ खर्च भइसकेको छ । ११ फेब्रुअरी २०१७ को एक घमाइलो बिहान पर्यटन मन्त्री जीवनबहादुर शाहीले पहिलो पटक सफल परीक्षण उडान पनि गर्नुभयाे । जो पूर्व जिविस सभापति दिपबहादुर शाहीका छोरी ज्वाइँ नाता पर्नुहुन्छ।

वर्तमान सरकारको अनुमान अनुसार २०२२ सेप्टेम्बरसम्ममा सबै काम सकिने बताएको छ । चार दशकको लामो पक्रियापछि कोटबाडा-सुर्खेत, कोटबाडा-नेपालगन्ज, कोटबाडा-काठमाडौँ उडानको सपना साकार होस् भनी श्री महादेव देवतालाई प्राथना गरौं ।

यो विमानस्थल निर्माणमा ढिलाइ हुनुको प्रमुख कारण माओवादी द्वन्द्व हो । विद्रोहको समयमा माओवादीले एयरपोर्टका साना ठेकेदारहरूलाई मारे र प्रतिशोधमा उनीहरूले सैन्य बलको रणनीतिक अपरेशन KS2 सामना गर्नुपर्‍यो। माओवादीले छिट्टै जिल्ला सदरमुकाम खाडाचक्रसँग जोडिएका सबै पुलहरू काटिदिए । उनीहरुको मुख्य प्रयास कुनै पनि हालतमा विमानस्थल निर्माणकाे काम रोक्नु थियो । किनभने सरकारी फौजले आफ्नो कोटवाडा विमानस्थलबाट नजिकैका गाउँ, लालु, लोखडा र जङ्गलसम्म सजिलै सैन्य कारबाई गर्न सक्थे।

कालीकोटबाट विगत तीन दर्जनभन्दा बढी वर्षमा १४ सांसद, ७ जना क्याबिनेट मन्त्री र १ मुख्यमन्त्रीले पदभार ग्रहण गरे पनि ती सबै अयोग्य, घुसलुब्द, असफल नेतृत्व सावित भएका छन् । मन्त्री जीवनबहादुर शाही मुख्यमन्त्री बनेपछि यहीँ वर्षभित्र कोटवाडा विमानस्थल निर्माण सम्पन्न गरेर नियमित उडान सुरु हुने एकमात्र आशाको दियो बनेका छन् ।

कोटवाडा विमानस्थलबाट जिल्ला सदरमुकामसम्म भर्खरै बनेको अप्ठारो अनि विश्वासघाती सडकबाट पुग्न करिब तीन घण्टा लाग्छ । जुन सडकबाट केही समय अघि मिनी ट्रक भीरबाट दुर्घटना भएको थियो । सरकारले अविलम्ब कोटवाडादेखि कोटदरबारसम्म पाँच किलोमिटरको भि आकारको रोपवे निर्माण गर्न जरुरी छ । हाल एयरपोर्टमा ग्रावेल विछ्याइएको र कालो टपिङका लागि टार्माक तयार भइराखेको छ । कन्ट्रोल टावर पनि निर्माणधिंन अवस्थामा छ । कछुवाको गतिभन्दा ढिलो भए पनि लगाएकाे बाली आसलाग्दो नै देखिनेछ ।

(कालिकाेटकाे शुभाकालिका गाउँपालिका घर भएका लेखक शाही हाल लण्डनमा छन् ।)