फाइल इमेज

सुर्खेत । लैङ्गिक हिंसाविरुद्ध १६ दिने अभियानको अन्तिम दिन मंगलबार सुर्खेतमा एक विशेष प्यानल डिस्कसन कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । USAID 225 Working  Group को आयोजनामा गरिएको प्यानल डिस्कसनमा लैङ्गिक हिंसाको अवस्था, स्वरुप, कारण, प्रभाव र न्यूनिकरणका लागि भएका प्रयासका बारेमा बहस भएको हो ।

‘लैङ्गिक हिंसा अन्त्यको प्रतिबद्धताः व्यक्ति, समाज र सबैको ऐक्यबद्धता’ भन्ने नाराका साथ यही नोभेम्बर २५ देखि डिसेम्बर १० सम्म विश्वभर मनाइरहँदा नेपालमा पनि यो अभियान विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाइएको थियो । मंगलबार प्रदेश राजधानी सुर्खेतको विरेन्द्रनगरमा लैङ्गिक हिंसाका विविध आयामहरुबारे जागरुकता फैलाउने उद्धेश्यले अभियानको अन्तिम दिन संवाद तथा प्यानल डिस्कसन गरिएको कर्णाली वाटर एक्टिभिटि (Karnali Water Activity) का रमेश ढकालले जानकारी दिए । उनका अनुसार प्यानल डिस्कसनमा तिन पुस्ता (हजुरआमा, आमा र दिदिबहीनी) उमेरमा महिलाको सहभागिता रहेको थियो । वक्ताका रुपमा कमला विक, याना विक, गौमाया अधिकारी र कुबेर थापा थिए भने संवादको सहजिकरण पत्रकार केशर पुन मगरले गरेका थिए ।

प्यानल डिस्कसनमा सहभागि वक्ताहरुले समाजमा लैङ्गिक हिंसाको स्वरुप परिर्वतन भएपनि हिंसा कायमै रहेको बताएका छन् । हाल समाजमा बालविवाह, बहुविवाह, लागु पर्दाथ दुव्र्यसनी, लैंगिकताका आधारका भ्रूणहत्या, असमान पारिश्रमिक लगायतका लैगिक हिंसा कायम रहेका छन् । हिंसा न्यूनिकरणका लागि समुदाय स्तरमा सचेतना अभिवृद्धि गर्नुपर्ने र राज्यले सीपमूलक तालिम प्रदान गरी आत्मनिर्भर बनाएमा हिंसा कम हुने कुरामा जोड दिएका छन् । युुवाको प्रतिनिधित्व गर्दै कार्यक्रममा वक्ताका रुपमा रहेका कुवेर थापाले महिलालाई सीपमुलक तालिमको व्यवस्था गरी स्वरोजगार बनाउन सकेमा मात्र महिला शसक्तिकरण हुने बताए । अन्यथा महिला शक्त भएपनि हिंसाको चपेटामा परिरहेको बताए ।

नेपालको संविधान २०७२ को धारा ३८ को उपधारा ३० ले महिला विरुद्ध धार्मिक, सामाजिक, सांस्कृतिक, परम्परा, प्रचलन वा अन्य कुनै पनि आधारमा शारीरिक, मानसिक, यौनजन्य, मनोवैज्ञानिक वा अन्य कुनै किसिमका हिंसाजन्य कार्य वा शोषण गर्न नपाइने कुरा उल्लेख गरेको छ । महिलामाथि हुने घरेलु हिंसा नियन्त्रण कसुर सजाय ऐन २०६६ जारी भई लागु भएको छ । लिङ्गका आधारमा महिला तथा बालिकामाथि हुने हिंसा र हत्याका घटनामा बृद्धि हुँदै आएको विभिन्न तथ्याङ्कले देखाएका छन् ।

लैङ्गिक हिंसा व्यक्तिगत मुद्धा मात्रै नभई सामाजिक र संरचनात्मक समस्या भएकाले यसलाई न्यूनीकरण गर्न जनमैत्री संयन्त्र निर्माण र हरेक क्षेत्रमा लैङ्गिक समानता स्थापित गर्नुपर्ने USAID ARH (Adolescent Reproductione Health) उपासना शाक्यले बताइदिन् । १६ दिने अभियानको समापनसँगै लैङ्गिक हिंसा अन्त्यका लागि सहकार्यको प्रतिबद्धता व्यक्त गरिएको छ ।