दैलेख। ऐतिहासिक सुन्दरी तोप पाँच दशकपछि दैलेखको कोतगढीमा पुनः राखिएको छ । विसं २०२८ अघिसम्म यहाँको कोतगढीमा राखिएको उक्त तोप नेपाली सेना र स्थानीय सरकारको पहलमा सुर्खेतबाट दैलेख लगेसँगै पुनः गढीमा राखिएको हो ।

दैलेखस्थित कालीदत्त गुल्मका गुल्मपति सेनानी विनोद चौलागाईंले सुन्दरी तोपलाई बिहीबार गढीमा पुनःस्थापना गरिएको जानकारी दिए । उनले गढीमा राखिएको तोपको संरक्षणसँगै पूर्ण व्यवस्थापनको जिम्मेवारी नारायण नगरपालिकाले लिने छ ।

गुल्मपति चौलागाईंले सुन्दरी तोप ऐतिहासिक कोतगढीमा पुनःस्थापना गरेसँगै दैलेखको पर्यटन प्रवर्द्धनमा टेवा पुग्ने बताएका छन् । विसं २०२८ मा कोतगढीमा राखिएका अर्गा र सुन्दरी तोप सुर्खेत पुर्याइएको थियो । सुन्दरी तोप ५० वर्षपछि दैलेख फर्काइए पनि अर्गा तोप कहाँ छ भन्ने खुल्न सकेको छैन ।

सङ्घीयतापछि राजनीतिक दल, स्थानीय सरकार र नागरिक समाजले दैलेखबाट अन्यत्र लगिएका पुरातात्विक सम्पदा ल्याउनुपर्ने माग राख्दै आएका थिए । स्थानीय प्रशासन र कालीदत्त गुल्मको पहलमा तोप दैलेख लगिएको थियो।

विजया दशमीमा टीकाको साइत तोप पड्काएर गरिने र नागरिकले तोपको साइतअनुसार दशैँको टीका लगाउने गर्दछन् । कोतगढी किल्लाबहादुर शाहको शासनकालमा १८४६ सालतिर निर्माण गरेको बताइन्छ ।

सबै तस्बिर : पत्रकार बिशाल सुनार